Testy na ojcostwo – jakie są rodzaje i ile to kosztuje?

Test na ustalenie ojcostwa to naukowy sposób mający za zadanie potwierdzenie lub wykluczenie biologicznego ojcostwa dziecka, wykorzystujący do tego celu analizę DNA. Rodzice przekazują dziecku unikatowy kod genetyczny. Jego połowę dziecko dostaje od matki, a drugą połowę od ojca. Test na ojcostwo polega zaś na porównaniu profili genetycznych dziecka i domniemanego ojca, a jego zadaniem jest znalezienie lub wykluczenie ich zgodności.

Testy na ojcostwo – jakie są rodzaje badań?
Testy na ojcostwo – ile kosztują?
Testy na ojcostwo – czy trzeba się przygotować przed badaniem?
Testy na ojcostwo – ile trzeba czekać na wynik?

Testy na ojcostwo – jakie są rodzaje badań?

Testy na ojcostwo możemy też podzielić na te wykonywane do celów prywatnych oraz te, które są przeprowadzane do celów sądowych. W przypadku tego drugiego rodzaju badania pobranie materiału musi zostać oficjalnie zaprotokołowane, aby mogło zostać później wykorzystane podczas postępowania sądowego. Osoby poddawane badaniu muszą także zostać wylegitymowane, a więc na takie badanie należy się udać z dowodem osobistym lub paszportem, a w przypadku dziecka niepełnoletniego – z jego skróconym odpisem aktu urodzenia. Do takiego badania sąd wskazuje również konkretne laboratorium, a materiał DNA jest pobierany nie tylko od dziecka i domniemanego ojca, ale także od matki.

Najbardziej skutecznym i powszechnie wykorzystywanym narzędziem identyfikacji genetycznej w przypadku badań DNA na ojcostwo wykonywanych prywatnie jest analiza DNA. Tego rodzaju testy stanowią największy odsetek badań genetycznych wykonywanych w celu ustalenie pokrewieństwa. Do badania wykorzystuje się próbki materiału genetycznego pobrane od dziecka, a także domniemanego ojca. Najczęściej jest to wymaz z błony śluzowej wewnętrznej strony policzka.

W szczególnych przypadkach możliwe jest także ustalenie bądź wykluczenie ojcostwa na podstawie analizy DNA członków najbliższej rodziny domniemanego biologicznego ojca. Testy DNA na ojcostwo opierają się na badaniu zapisu kilkunastu (16–24) markerów genetycznych o różnej lokalizacji w genomie. Dzięki takiej analizie można określić stopień pokrewieństwa pomiędzy osobami.

Prawidłowo wykonane badanie pozwala na potwierdzenie ojcostwa z prawdopodobieństwem w granicach 99,9999 proc. oraz na wykluczenie ojcostwa ze stuprocentową pewnością, jeżeli nie ma zgodności kodu genetycznego w próbce pobranej od dziecka i domniemanego ojca.

Testy na ojcostwo – ile kosztują?

Koszt badania na ojcostwo jest zależny od tego, kto takie badanie zleca. Wykonanie testu może być złożone prywatnie prze domniemanego ojca lub matkę dziecka, ale także przez np. sąd, jeżeli ustalenie ojcostwa jest wymagane sądownie. Cena testu na ojcostwo jest zależna od laboratorium, a zazwyczaj waha się w widełkach od 500 do nawet 2000 złotych. W przypadku badań przeprowadzanych w celach sądowych, ten koszt jest zazwyczaj w górnej granicy tych widełek. Jest to związane z koniecznością dochowania odpowiednich procedur podczas pobrania próbki do analizy, a także potrzebą wydania późniejszej opinii o wyniku badań do celów sądowych.

Testy na ojcostwo – czy trzeba się przygotować przed badaniem?

Badanie na ojcostwo nie wymaga specjalnych przygotowań, ale przed jego przeprowadzeniem należy się stosować do kilku określonych zasad. Najczęstszym rodzajem badania DNA jest wymaz z wewnętrznej strony policzka, a więc na co najmniej godzinę przed jego pobraniem nie powinno się jeść, ani pić, aby nie doszło do skażenia próbki. Przed badaniem nie powinno się także żuć gumy, ani palić papierosów, bo to także może utrudnić późniejszą analizę DNA próbki. Jeżeli chodzi o dziecko zasady są podobne – w ostatnim okresie przed badaniem nie powinno jeść, pić, używać lizaków czy cukierków.

Testy na ojcostwo – ile trzeba czekać na wynik?

Czas oczekiwania na wynik testu na ojcostwo jest najczęściej zależny od rodzaju pobranej próbki. Jeżeli jest to standardowy wymaz z wewnętrznej części policzka, zazwyczaj okres oczekiwania na wynik nie jest dłuższy niż jeden tydzień roboczy. W przypadku badań przeprowadzanych na podstawie mikrośladów – np. plamki krwi, ten okres może być stosunkowo dłuższy – od 7 do nawet 14 dni.